Przedstawiamy fragment dokumentu o historii naszej parafii.
Jeżeli zainteresuje Państwa dalsza lektura, na dole znajduję się przycisk kierujący do całości „Historii Parafii Jasionna”.
Geneza parafii i jej organizatorzy
Pierwsze wzmianki historyczne
Pierwsza historyczna wzmianka o Jasionnie pochodzi z XV w. Jan Długosz w swoim dziele pt. Liber Beneficiorum podaje informację o istnieniu wówczas dużego majątku, składającego się z trzech mniejszych folwarków: Jasionny, Lścina i Rakówka, którego właściciele przybrali sobie wtedy nazwisko Jasieńscy, ponieważ mieszkali w Jasionnie. Jeden z najsłynniejszych polskich dziejopisarzy w księdze opisującej poszczególne parafie diecezji krakowskiej oraz ich stan majątkowy zamieszcza uposażenie Jemyelna (Imielna – przyp. T.G), wchodzącego w skład dekanatu czarnocińskiego: Jasionna-wieś położona w parafii Imielno, własność Mikołaja z Różyców, w której są łany kmiece, dwie karczmy, a także zagrodnicy czynszowi. Z tego wszystkiego płaci się i odprowadza dziesięcinę snopkową i konopną dla mansjonarza imielskiego. Jest tam także jeden folwark, z ziemi którego także jest przekazywana mansjonarzowi dziesięcina dająca wartość do 8 grzywien. Lścin-wieś w parafii Imielno, której spadkobiercą był Mikołaj Jasieński, w której są łany kmiece, także jeden folwark, zagrodnicy czynszowi, karczma. Z tego płaci się i odprowadza dziesięcinę snopową dla mansjonarza imielskiego o wartości do 6 grzywien.
Podział majątkowy i właściciele
Jasionna, Lścin i Rakówek, stanowiące część kompleksu majątkowego Imielno, należały od początku swego istnienia do tejże parafii Imielno, a w związku z tą przynależnością miały także udział w utrzymaniu duchownych, znajdujących się przy tym starożytnym ośrodku duszpasterskim, tzn. składanie każdego roku dziesięciny, przy czym Jasionna – ze względu na swoje większe możliwości ekonomiczne – oddawała o 2 grzywny więcej aniżeli sąsiedni Lścin. Zapotrzebowanie na dwie karczmy w Jasionnie, w porównaniu z jedną karczmą funkcjonującą wówczas we Lścinie, wskazuje na różnicę w wielkości pomiędzy wymienionymi miejscowościami.
Ród Jasieńskich i zmiany właścicieli
Do najwybitniejszych przedstawicieli rodu Jasieńskich należy Adam Jasieński – rotmistrz wojsk królewskich z 1517 r. – oraz zanotowany w źródłach w 1532 r. jego syn Adam, dworzanin króla polskiego. Jasieńscy posiadali wspomniane dobra do końca XVI w. Ostatnim właścicielem dóbr Jasionnej – wraz z przyległymi do nich Lścinem i Rakówkiem – był Jan Jasieński zmarły, w 1599 r. Za jego czasów odpada od wspomnianego kompleksu dóbr wieś Lścin i przechodzi na własność rodu Grotowskich, którzy nabywają wkrótce również samą Jasionnę. Grotowscy po zakupieniu Jasionny mieszkali nadal we Lścinie, Jasionna zaś stała się drugim folwarkiem w ich dobrach.
Budowa pierwszej kaplicy
Pierwszym dziedzicem Lścina był Adam Grotowski, słynny rotmistrz husarski z czasów króla Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy. Prawdopodobnie wystawił on na początku XVII w. pierwszą drewnianą kaplicę, na której miejscu zbudowano późniejszą murowaną, o niej wspomina proboszcz z Imielna, starający się o odzyskanie placu kaplicznego w XX w.. Wraz z upływem kolejnych stuleci majątek zmieniał swoich właścicieli.
Zmiany własnościowe w XVIII i XIX wieku
Na początku XVIII w. Lścin (wraz z Jasionną i Rakówkiem) przeszedł na własność osiadłego w Mokrzku rodu Łabędzkich. Później, w 1768 r. stał się własnością rodziny Lubańskich, a następnie Radońskich. Od tych ostatnich nabył dobra Lścin w 1800 r. generał wojsk koronnych z czasów powstania kościuszkowskiego Kazimierz Olechowski. Odziedziczył je następnie po ojcu jego syn Prym Olechowski. Inwentarz Fundi Instructi probostwa w Imielnie, sporządzony w 1832 r., podaje dokładne informacje o właścicielach poszczególnych folwarków, znajdujących się na terenie parafii, oraz o liczbie ludności w wioskach, np. Jasionna, której właścicielem był wtedy Prym Olechowski, liczyła w sumie 227 mieszkańców (216 chrześcijan i 11 Żydów), a Lścin należący również do tego samego właściciela – 115 mieszkańców (95 chrześcijan, 20 Żydów). Pomimo większego znaczenia Lścina jako centrum kompleksu dóbr największą miejscowością w majątku była Jasionna.
Fundacja murowanej kaplicy
Po śmierci Pryma Olechowskiego właścicielką dóbr lścińskich została jego żona Teofila Olechowska (z domu Gołuchowska). Postanowiła ufundować w swojej posiadłości murowaną kaplicę, która stanęła na miejscu zbudowanej wcześniej kaplicy drewnianej, stojącej tu prawie czterysta lat.
Starania o zmianę przynależności parafialnej
15 stycznia 1932 r. na wspólnym zebraniu wiejskim w Jasionnie sześćdziesięciu obecnych tam gospodarzy wybrało spośród siebie pięcioosobową delegację i upoważniło ją do wystosowania prośby skierowanej do biskupa kieleckiego o odłączenie wsi Jasionna z parafii Imielno i przyłączenie jej do parafii św. Trójcy w Jędrzejowie. Tego samego dnia pięciu delegowanych przez wspólnotę wiejską gospodarzy, na czele z sołtysem Janem Fatygą, zredagowało pismo do bp. A. Łosińskiego, w którym wyrażono prośbę o zmianę przynależności parafialnej i przedstawiono motywy tej decyzji. Otóż, za odłączeniem się od parafii Imielno przemawiała zbyt duża odległość z Jasionny do kościoła parafialnego w Imielnie – 7 km. Na domiar złego droga do Imielna często stawała się błotnista, przez co wiosną i jesienią nie nadawała się do przejścia nawet pieszo. Ponadto po przeprowadzonej komasacji w Jakubowie i Imielnie dotychczasowa droga do kościoła została skasowana.
Motywy zmiany parafii
Mieszkańcy Jasionny, którzy nadal z przyzwyczajenia chcieli chodzić starymi ścieżkami, spotykali się z wrogimi wystąpieniami właścicieli skomasowanych pól z Jakubowa i Imielna. Wyznaczoną więc inną, alternatywną drogę – nazywaną okólną – która niestety wydłużyła trasę do świątyni imielskiej, a ze względu na błotniste podłoże w ogóle nie nadawała się do przejścia. Wskazane trudności komunikacyjne przeszkadzały dzieciom, które nie mogły dotrzeć na katechezę prowadzoną przez księdza, jak również księdzu uniemożliwiały szybki przyjazd na wezwanie do chorego czy umierającego. W związku z tymi wymienionymi trudnościami delegaci upoważnieni przez ogół mieszkańców pomysł przyłączenia Jasionny do parafii św. Trójcy w Jędrzejowie motywowali w swojej prośbie do biskupa kieleckiego poszukiwaniem lepszej drogi do miasta Jędrzejowa, co gwarantowałoby dotarcie dzieci na katechezę i pewność przyjazdu na czas księdza z sakramentami do chorego, dzięki czemu zostaniemy w ostatniej chwili pojednani z Bogiem.